Catholigiaeth oedd enghraifft o grefydd Cristnogaeth a oedd yn llythrennol iawn. Cafodd ei sefydlu yn gynnar mewn Hanes, ond cafodd ei wrthwynebu gan nifer o gredoau eraill gan gynnwys, Protestaniaeth, Lutheriaeth ac Anglicaniaeth.
Y Gyfundrefn Catholig[]
- Y Pab - Dyma yw'r dyn pwysicaf yn yr Eglwys. Yn byw yn y Fatican yn Rhufain, dyma oedd cartref pob Pab ers yr amser hynny i'r presennol. Y Pab oedd yn dal pwer goruchaf dros Loegr ac unrhyw wlad a oedd yn dilyn y grefydd Catholig.
- Archesgob - Dynion pwysicaf yr Eglwysi a gafodd ei leoli mewn gwledydd unigol e.e Cymru a Lloegr.
- Offeiriad - Dynion pwysicaf mewn eglwysi penodol mewn trefi ar draws y wlad. Rhain oedd yn cynnal seremoniau Eglwysig ar gyfer y Werin.
- Y Werin - Dyma'r pob cyffredin a oedd yn cael eu gorfodi i ymweld a gwasanaethau Eglwysi er mwyn dysgu am y grefydd Catholig gan yr Offeiriaid er mwyn deall rheolau newydd y grefydd.
Pwyntiau Pwysig[]
- Roedd Diwygiad yn Ewrop neu'r Diwygiad Protestannaidd yn erbyn rhai pethau yn yr Eglwys a rhai o'u credoau. Roedd rhain yn cynnwys:
- Lladin, nid Cymraeg, oedd iaith y beibl a'r gwasanaethau ac felly doedd neb yn deall gofynion na negeseuon Duw.
- Roedd yr Eglwysi'n adeiladau hardd iawn a chynnwys cyfoethog ynddynt.
- Nid oedd offeiriaid yn cael priodi.
- Roedd rhaid i bawb ufuddhau i'r offeiriaid a datgan pob drwg maent wedi gwneud trwy faddeuebau.
- Roedd y Pab yn rhy gyfoethog, gwhanaieth mawr i Iesu Grist.
- Cafodd pobl anaddas y siwans i fod yn offeiriad, dim ond oherwydd perthnasau pwysig.